آفتابگردان

آفتابگردان

آفتابگردان با  نــام علمی Helianthus annuus از واژه  یونانــی هلیــوس بــه معنــاي آفتــاب و آنتــوس بــه معنــاي گل است. عضــو خانــواده  بــزرگ از گیاهــان گلــدار بنــام تیــره کاســنی می باشد  کــه هرچنــد تعــداد کمــی از آنهــا از نظــر اقتصــادي داراي اهمیــت هســتند، امــا در سراســر جهــان کاشت می شود.

مرحله کاشت:

آفتابگردان در طیف وسعی از خاکها قابل کشت می باشد، و در خاک هایی با ph  معادل 8-5/6 به  خوبی رشد می نماید.

 تهیه زمین و خاکورزى:

تهیــه زمیــن در زراعــت آفتابگــردان بســیار بــا اهمیــت اســت. زیــرا آفتابگــردان گیاهــی اسـت کـه بـه سـاختمان خـاك بسـیار حسـاس بـوده و ریشـه عمیـق ایـن گیـاه بـراي توسـعه، گســترش و اســتقرار احتیــاج بــه خــاك پــوك دارد در چنیــن شــرایطى حــرارت، تهویــه، رطوبــت لازم بــراي جوانــه زدن و رشــد جوانــه را تامین می کند.

تاریخ کاشت:

یکــی از عوامــل بســیار مهــم در موفقیــت زراعــت آفتابگــردان کشــت بموقــع آن اسـت.تاریــخ کشــت مناســب آفتابگــردان بســتگی بــه آب و هــواي هــر منطقــه دارد. بهتریــن موقــع کشــت زمانــی اســت کــه حداقــل درجــه حــرارت هــوا بــه 10 ـ 8 درجــه ســانتی گراد رســیده باشـد کـه ایـن حـرارت بـراي جوانـه زدن مناسـب می باشد .

تاریـخ کشـت بـه تفکیـک مناطـق مختلـف بـه شـرح زیـر تعییـن گردیـده اسـت.

مناطق معتدل و سرد: اوسط فروردین ماه تا اواخر اردیبهشت ماه

مناطق گرمسیر: اواخر دي ماه تا اواسط اسفندماه

وسیلۀ کاشت آفتابگــردان:

آفتابگردان  را می تــوان بــا بذرکارهــاي معمولــی و پنوماتیــک کشــت نمود. بــه طــور کلــى کلیــه بذرکارهایــی کــه بتواننــد بــذر را روي پشــته قــرار دهنــد بــراي کاشــت آفتابگــردان می توانند مناسب باشند.

عمق کاشت:

در آفتابگردان اگـر بـذر خیلـى عمیـق کشـت شـود سـبز شـدن گیـاه و بیـرون آمـدن آن از خـاك ممکـن اسـت تـا دو برابـر زمـان معمول بـه تأخیـر افتـد. عمـق مناسـب کاشـت آفتابگـردان 6ـ3 سـانتی متر است.عمـق بیشـتر از 6 سـانتیمتر باعـث عـدم جوانـه زنـى بـذور ریـز و غیـر یکنواختـى در جوانـه زنـى بـه خاطـر تفـاوت در قـدرت جوانـه زنـى بـذور می شود.

بذر:

میـزان بـذر مصرفـی در هکتـار بسـته بـه ریـزي و درشـتی بذر، قـوه نامیه، رقم، زمان کاشـت ، دیـررس یـا زودرس بـودن رقـم، وضعیـت تهیـۀ زمیـن، مکانیـزه و سـنتی بـودن ، آبـی و دیـم بـودن متفـاوت مـى باشـد. میـزان بـذر در کشـت ردیفـی یـا مکانیـزه معمـولا 15 ـ 5 کیلوگرم در هکتـار و بـراي کاشـت دسـت پاش 20 ـ 15 کیلوگـرم در هکتـار می باشد، اگـر معیـار کشـت دیـم و آبـی باشـد، میـزان بـذر بـراي کشـت آبـی 9ـ6 کیلوگـرم در هکتـار و بـراي کشـت دیـم 7 ـ 5 کیلوگـرم در هکتـار اسـت.

آبیاری:

اگرچــه آفتابگــردان گیاهــی اســت کــه تــا حــدودي بــه خشــکی متحمــل اســت، امــا دســتیابی بــه عملکردهــاي بــالا مســتلزم تأمیــن رطوبــت کافــی در تمــام مراحــل رشــد گیــاه اســت. همــۀ مراحــل زندگــی گیــاه بــه نوعــی بــه کم آبــی حساســیت دارد ولــی ســه هفتــه قبــل از گلدهــی تــا ســه هفتــه بعــد حساســترین زمــان بــه کم آبــی است و کمبــود آب در ایــن فاصلــه خســارت جبران ناپذیــري را بدنبــال دارد.

آفتابگـردان در طـول دوره رشـد و نمـو خود به 7-6 بار آبیاري نیاز دارد.

 کولتیواتور زدن و خاکدهى پاى بوته:

زدن کولتیواتـور بیـن ردیفهـاي کاشـت در زراعـت آفتابگـردان بسـیار مهم میباشد. چون زدن کولتیواتــور عــلاوه بــر کنتــرل علفهــاي هــرز، باعــث سله شــکنی، خاك دهــی پــاي بوته هــا، تهویــه خــاك، اختــلاط کــود بــا خــاك، حرکــت مــواد غذایــی در خــاك و باعث افزایش رشد می گردد.اجرای یک تا دو بار کولتیواتور زدن در  مرحله 8  -10 برگی 15-25 سانتی متر، عملکرد را افزایش خواهد داد.

تغذیه و کوددهی:

اصــولا مصــرف کــود بایســتی براســاس آزمــون خــاك صــورت گیــرد. تولیــد هرتــن دانــه آفتابگــردان باعــث خــروج 60 ـ40 کیلوگــرم ازت، 33 ـ 15 کیلوگــرم اکســید فســفرو 120 ـ 75 کیلوگــرم اکســید پتاســیم   و 75-120 کیلوگرم پتاسیم از خاک  می گردد.بنابراین نیــاز خــاك، مقــدار 120ـ60 کیلوگــرم کــود ازت خالــص، 120 ـ 60 کیلوگــرم اکســید فســفر خالــص و 100ـ50 کیلوگــرم اکســید پتاســیم نیــاز دارنــد.معمـولا ثلـث تـا نصـف کـود ازتـه را قبـل از کاشـت و بقیـه را همـراه یـا قبـل از کولتیواتـور زدن بیــن ردیفهــا (8-6 برگــى) بــه خاک اضافه می نمایندو بلافاصله بیاری انجام می گیرد.در کل حدود 130 کیلوگرم در هکتار ازت نیاز می باشد.کودهـاي ریزمغـذى نیـز در زراعـت آفتابگـردان مـورد احتیـاج هسـتند کـه باعـث رفـع نیازهـاى عناصـر ریـز مغـذى و در نهایـت افزایـش عملکـرد گیـاه زراعــى مــى شــوند. ایــن عناصــر شــامل: آهــن، منگنــز، روي، مــس، بــر، کلــر و مولبیــدن اســت.

ازجمله کودهایی که در شرکت سازه های یاد نگار (سینکو) تولید می شوند و می توان برای آفتابگردان کودهای شیمیایی کاملNPK با توجه به اینکه دارای ریز مغذی هم می باشد ، کود گرانوله روی نیتروژنه ، سولفات روی وسولفات منیزیم  را پیشنهاد نمود.